thinkstockphotos-470547850_grey.jpg

La Cunvenzion per l pruzes de reforma dl’autonomia – cie ie pa chël perdrët?

La Cunvenzion provinziela, la Cunvenzion per l pruzes de reforma dl Südtirol, la Cunvenzion per la reforma dl’autonomia – trëi denuminazions, un n travert: la cunlaurazion ativa dla zitadines y di zitadins dl Südtirol per l daunì de si tiera y si aministrazion.

Percie na Cunvenzion per l pruzes de reforma dl’autonomia?

La Cunvenzion per l pruzes de reforma dl’autonomia vën njinieda ite sciche organn de sustëni dl Cunsëi provinziel per svilupé inant l’autonomia deberieda cun la populazion y per la adaté ai bujëns nueves dla cundizions politiches, legales y sozieles che se à mudà y se muda tresora inant. Tl cheder dla Cunvenzion à la zitadines y i zitadins dl Südtirol per l prim iede la puscibltà de partezipé  ativamënter per crië l daunì dl’autonomia. Te grupes defrëntes (Cunvenzion y Forum di 100, cëla plu inant) vëniel ejaminà y analisà te descuscions la njontes al Statut d’autonomia che ie de bujën. Ala fin de chësc pruzes dëssel unì ora n documënt che possa unì presentà al Cunsëi provinziel y che possa unì adurvà sciche fundamënta per l terzo Statut d’autonomia.

Co ie pa metuda adum la Cunvenzion per l pruzes de reforma dl’autonomia?

La Cunvenzion ie metuda adum da 33 cumëmbri nciariei dal Cunsëi provinziel. Te chësc cuntest vëniel cialà che l sibe na partizion balanzeda danter la grupes linguistiches y danter ëiles y ëi.

La cumposizion dla Cunvenzion te na udleda:

  • cater cumëmbri ora de na pruposta de nuef dl Cunsëi di chemuns;
  • doi cumëmbri ora de na pruposta de sies dl’assoziazions di mprenditëures y doi cumëmbri ora de na pruposta de sies di sindacac;
  • cin espertes/esperc de dërt, numinei dala Presidënza;
  • ot reprejentantes/reprejentanc dla sozietà zevila, che vën litei dal Forum di 100 (cëla plu inant) danter ëi nstësc;
  • dodesc cumëmbri numinei dal Cunsëi provinziel dl  Südtirol (sun pruposta dla frazion de maiuranza y de mendranza).

La Cunvenzion lita danter si cumëmbri na presidënta/n presidënt y doi vizepresidëntes/ vizepresidënc. Chisc ne daussa nia vester dla medema grupa linguistica. La presidënta/L presidënt nfurmea regulermënter l Cunsëi provinziel sun l svilup di lëures tla Cunvenzion.  

A livel d’urganisazion vën la Cunvenzion sustenida da n secretariat permanënt. Si ncëria ie danter l auter chëla de se cruzië dla plata web dla Cunvenzion, sun chëla che duc i ac y duc i documënc dla reforma ie azessibli. Oradechël à la zitadines y i zitadins sun chësta plata la puscibltà de partezipé y de baraté ora si minonghes sun n Forum interatif. La respunsabltà politica per la Cunvenzion ie dl Cunsëi provinziel.

Cie ie pa l Forum di 100?

L Forum di 100 cunsieia la Cunvenzion (l gremium di 33, cëla de sëura) ntan duta la fasa de lëur. L ie metù adum da 100 zitadines y zitadins dl Südtirol sëura i 16 ani y à la funzion de cunliamënt danter la populazion dla provinzia y la Cunvenzion.  

Na ncëria particulera dl Forum di 100 ie chëla de purté ite tla descuscion nteresc y minonghes defrëntes y de mantenì n barat de minonghes cun la Cunvenzion sun la cuestions zentreles dla descuscion n cont dla reforma. L unirà te chësc cuntest tenì cont dantaldut di resultac dla manifestazions daviertes y dla tematiches spezifiches tratedes n ucajion dla mëises turondes. Ntan la fasa de lëur se ancunterà l Forum di 100 de ndut sies iedesc.

Co possi pa damandé de tò pert al Forum di 100?

Uni persona sëura i 16 ani residënta tl Südtirol possa fé online, ma nce per scrit, na dumanda d’amiscion tl Forum di 100. La dumanda ie da fé al secretariat dla Cunvenzion dl pruzes de reforma dl’autonomia. L tleca fé n’autodetlarazion nfurmela (dajan sëura l inuem y l cuinuem, la data de nasciuda, l ses, la residënza, i dac de cuntat y la rujeneda dl’oma). L formuler ie da giapé sun la plata web dla Cunvenzion per l’autonomia. L tëmp per fé dumanda pëia via dal di dla presentazion dla scumenciadiva (ai 16 de jené 2016) y va nchin ai 6 de merz 2016. Ala fin uniral trat ala busca chi che possa tò pert y la persones crisses ora unirà nfurmedes al scumenciamënt d’auril.

Co vëniel pa cris ora la partezipantes y i partezipanc dl Forum di 100?

Tres na proa a cajo uniral trat ala busca la 100 persones che forma l Forum di 100. La pruzedura digitela dla busca tën cont dl ses, dl’età y dla rujeneda dl’oma di damandënc, acioche l posse unì a se l dé na cerduda reprejentativa dla populazion dl Südtirol.

Giapa pa i cumëmbri dl Forum di 100 n rembursamënt dla spëises?

I cumëmbri dl Forum di 100 possa se lascé rembursé la spëises de viac. D’autra spëises ne vën nia rembursedes. Nfurmazions plu prezises ie da giapé pra l secretariat dla Cunvenzion per l’autonomia.

Cie vëniel pa fat tla Cunvenzion?

La Cunvenzion per l’autonomia se anconta almanco doi iedesc al mëns te na senteda. La presidënta/L presidënt possa, sce l ie de bujën, cherdé ite mo d’autra ancuntedes. Ancuntedes sëuraprò puderà nce unì damandedes dai cumëmbri dla Cunvenzion: acioche chësc posse unì a se l dé muessel unì fat na dumanda da pert de almanco n cuinto dla partezipantes/di partezipanc che ie da presenté ala presidënta/al presidënt.

Duta la sentedes dla Cunvenzion ie publiches, sciche nce i documënc elaburei.

La Cunvenzion per l’autonomia à la puscibltà de partì su si lëures sun grupes de lëur o de i dejëujer tla forma telematica. I detai dla maniera de lauré dla Cunvenzion ie stabilìi tl regulamënt che puderà unì mudà dala Cunvenzion nstëssa cun la maiuranza di cumëmbri.

Chi possa pa fé pea pra la Cunvenzion?

Duta la persones sëura i 16 ani, che à nteres, possa presenté na dumanda de partezipazion al secretariat dla Cunvenzion dai 16 de jené ai 19 de merz 2016. Danter duta la dumandes uniral cris ora 100 persones tres na busca. Chësta persones forma l Forum di 100. L acumpaniea coche segondo gremium l’ativiteies dla Cunvenzion y vën nfurmà regulermënter sun i lëures de chësta. Dan y do l lëur dla Cunvenzion vëniel te de plu luesc te dut l Südtirol urganisà manifestazions publiches (i terminns plu avisa unirà fac al savëi), pra chëles che dutes y duc possa purté dant si ideies y prupostes per l daunì dl’autonomia.

Nce espertes y esperc da dedora unirà cunsultei per cie che reverda cërta cuestions y tematiches spezifiches defrëntes. La cunselieres provinzieles/I cunselieres provinziei à la rejon de tò la parola y fé prupostes n ucajion dla sentedes y reunions dla Cunvenzion. Tëutes de posizion plu longes possa unì mandedes ite al secretariat dla Cunvenzion per l’autonomia. Chësc l publicherà sce puscibl sun la plata web.

Co ie pa la Cunvenzion lieda ala politica a livel provinziel y regiunel?

La Presidënza dla Cunvenzion per l’autonomia s’anconta regulermënter cun la reprejentantes/i reprejentanc parlamenteres residënc tl Südtirol y i nfurmea di lëures dla Cunvenzion. Oradechël uniral fat n barat de minonghes cun l Cunsëi provinziel dl Trentin.

Can possen pa tenì cont cun n resultat di lëures dla Cunvenzion?

N ann do che la ie unida metuda su dal Cunsëi provinziel dassëssa la Cunvenzion per l’autonomia avëi finà via si lëur. Sce l fossa de bujën possa la Cunvenzion cun na maiuranza de doi terzi  de si cumëmbri dezider n slungiamënt di lëures de al plu sies mënsc.

Chi paia pa la spëises dla Cunvenzion?

La Cunvenzion vën finanzieda cun i scioldi dl bilanz dl Cunsëi.